Musa Quluzadə

Təbabət aləmində bir çox sağalmaz xəstəliklər var. Onlardan biri də “erməni xəstəliyidir”. Bu da dünya təbabətində həqiqətən də qəbul olunan xəstəlikdir. Bu xəstəliklə şizefreneya xəstəliyi bir-birinə oxşayır. Amma “erməni xəstəliyi” şizefreneya xəstəliyini və dəliliyi özündə birləşdirdiyinə görə daha da qorxuludur. Bu xəstəliyə az adam yox, bəzən minlərlə, milyonlarla adam yoluxa bilər. Necə ki, erməni milləti bütövlükdə bu xəstəliyə yoluxub. Mənə elə gəlir ki, dünyada belə bədbəxt, xəstə təfəkkürlü başqa millət yoxdur. Özü də bu millət ilk öncə özlərinə qarşı daha böyük düşməndirlər. Çünki bu millət hələ də başa düşə bilmir ki, 1987-88-ci ildən azərbaycanlılara qarşı apardıqları bu genasid ilk öncə özlərinə daha pis təsir edib və özlərini bədbəxt günə salıb. Bu hərəkətləri ilə onlar özlərinə qəbir qazıblar. Artıq dünyanın ən yoxsul millətlərindən birinə çevriliblər. Biz bunu Qarabağdakı Böyük Vətən Müharibəsi bitəndən sonra ermənilərin Kəlbəcərdən köçdüyü vaxt daha aydın gördük. Belə ki, Kəlbəcər kimi torpağının altı da, üstü də qızıl olan yerdə onların necə yoxsul yaşadığını, hətta oradan köçəndə unitazı da özləri ilə apardığını gördük. Deməli, bu millət 30 ildən çox müddətdə Azərbaycan torpaqlarını işğal etsə də yenə də əvvəlki kimi kasıb, yoxsul, dilənçi kimi yaşayıblar. Bu bədbəxtlər belə torpağın var-dövlətindən də lazım olan kimi istifadə edə bilməyiblər. Sadəcə bu millətin 5-6 faiz oğrusu, qulduru bu müharibədən özü üçün böyük var-dövlət, maliyyə qazanıb. Onlar da öz millətini fikirləşməyiblər. Bütün bunlarla bağlı və sadə ermənilərin necə aldandığını biz, tarix elmləri doktoru, professor, Prezident Administrasiyası yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının şöbə müdiri, Əməkdar müəllim Musa Quluzadə ilə birlikdə təhlil elədik. Belə qərara gəldik ki, bu yazını mətbuatda çap edək və həmin bədbəxt ermənilər də oxuyub, özləri üçün bir nəticə çıxarsınlar. Bundan sonra daha müharibə eləmək, başqa millətlərin torpağına soxulmaq, dənizdən-dənizə Ermənistan yaratmaq xülyalarından əl çəksinlər.

-Musa müəllim. Bilirsiniz ki, 2020-ci ilin sentyabr ayının 27-də Azərbaycan Böyük Vətən Müharibəsinə başladı. Siz də bir ziyalı kimi ayrı-ayrı televiziyalarda, qəzetlərdə və saytlarda özünüzün ürək sözlərinizi dediniz və yazdınız. Baxmayaraq ki, artıq müharibənin əsas hissəsi bitib, amma hər bir azərbaycanlı ziyalısı öz qələmini süngüyə çevirib, bu müqəddəs işdə ölkə başçımıza dəstək olmalıdır. Çünki bu gün dünyada təkcə silah müharibəsi yox, həm də söz, informasiya müharibəsi də çox yüksək səviyyədə gedir. Bizim prezidentimiz cənab İlham Əliyev də təkcə silahla müharibəni yox, həm də informasiya müharibəsini də yüksək səviyyədə aparır. Oxucularımız üçün də maraqlı olsun deyə, istəyirəm sizinlə Qarabağın tarixinə dair bəzi məsələlərə aydınlıq gətirək. Çünki bu tarixi də dünya ölkələrinə və onların başçılarına ermənilər yalan, iftira, saxta məlumatlarla çatdırıblar. Ona görə də dünyanı çaş-baş qoyublar. Ermənilər necə olub ki, Qarabağda yerləşiblər? Özü də həyasızlığa bax ki, deyirlər o yerlər bizimdir.

-İlk öncə onu vurğulayım ki, biz bu müharibəni çoxdan gözləyirdik. Müharibənn ikinci günü mən öz adımdan cənab prezidentə, Ali Baş Komandana teleqarm göndərdim. Teleqarm iki hissədən ibarət idi. Birinci ona təşəkkür edirdim ki, qətiyyətli müharibəyə başlayıb. İkinci artıq gün yarım ərzində Murovdağı bizim ordumuz aldı. Beləliklə də Ermənistanın öz ordusu barəsində yaratdığı mif məhv oldu. Alt-üst edildi. Əlbəttə ki, xarici ölklər də yaxşı bilirlər ki, Qarabağ Azərbaycanındır. Mənası təmiz türk dilində böyük bağ deməkdir. Ermənilər yaxalarını nə qədər yırtsalar da yazılı tarix var. Təbii ki, onlar bu yerlərə Türkmənçay və Gülüstan müqavilələrindən sonra gəlmədirlər. Bu işdə də onlara o vaxtlar Rusiyanın Qafqazda səlahiyyətli nümayəndəsi olan Qribayedov köməklik edib. O da birinci Pyotrun vəsiyyətini yerinə yetirib. Bütün bunlar elə həmin vaxtı, yəni 1813 və 1828-ci illərdə yazılıb və tarixdə var. Mən bir tarixçi alim kimi deyim ki, dünyada etnoqrafiya alimlərindən bir çoxu bu fikirdədilər ki, dünyada iki xalqın əbədi vətəni yoxdur. Bunlardan biri qaraçılar və ikincisi ermənilərdir. Siz bilirsiniz ki, dünyada yaşayan və dünyaya yayılan xalqlar çoxdur. Məsələn yahudilər dünyada geniş yayılıblar. Özü də harada yaşamasından asılı olmayaraq, öz adət-ənənələrini qoruyub saxlayırlar. Öz elmləri, bacarıqları, savadları ilə hər yerdə öz sözlərini deyə bilirlər. Bir vaxtlar SSRİ- də 16 milyon yəhudi yaşayırdı. Eləcə də dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrində yəhudilər yaşayır və həmişə də öz sözlərini layiqincə deyə bilirlər. Özlərinin də İzrail kimi inkişaf etmiş ölkələri var. Amma onların bir millət kimi böyüklüyü ondadır ki, yaşadığı başqa ölkələrə demirlər ki, bu yerlər bizimdir.

Başqa bir misal. Mən dünyanın çoxlu xarici ölklərində olmuşam və görmüşəm ki, dünyanın demək olar ki, hər yerində qaraçılar yaşayır. Hətta Kubada da çoxlu qaraçıların yaşadığını görmüşəm. Onlar da öz adət-ənənələrini, milli mənsubiyyətlərini, nəfslərini qoruyub saxlayırlar. Yaşadığı heç bir ölkədən torpaq davası eləmirlər. Hətta, həmin yaşadığı ölkənin dilini də öyrənirlər. Həmin o ölkənin dinini də qəbul eləyirlər. Amma demirlər ki, bu torpaq bizimdir. Amma bu erməni gədalar 50 il hansı ölkədə yaşayırlarsa həmin yerə bir “kent” adı əlavə edib, deyirlər ki, bu yerlər bizimdir. Məsələn Stepanakert. Yəni stepanın kəndi. Mardakert. Bununla da həmin torpağa sahib olmaq istəyirlər. Amma özləri də çox yaxşı bilirlər ki, onlar bu torpağa 1813-cü ildəki Türkmənçay müqaviləsindən və 1828-ci ildəki Gülüstan müqaviləsindən sonra yerləşdiriliblər. Hətta Qribayedov o vaxt bu haqda belə yazıb: “Biz bu torpaqları yerli əhalidən qızıl pulla alıb, ermənilərə verdik. Yerli əhali türklər buna etiraz edirdi. Biz də onlara başa saldıq ki, ermənilər burada çox qalmayacaqlar. Biz onları Rusiyanın içərilərinə aparacağıq”. Yəqin Qribayedov da onların necə nüsxə olduqlarını bilirmiş və buna görə də yerli türkləri sakitləşdirmək istəyirmiş. Çünki az vaxtda Qribayedov onların əclaflığını görəndən sonra ermənilərin Rusiyanın başqa bölgələrinə köçürülməsinin tam əlehinə olub. O vaxtlar çarın köməkçisi olan Şavrov 1903-cü ildə çara məktub yazıb və göstərir ki, “bütövlükdə Qafqazda 1828-ci ilə kimi cəmi 300 min erməni vardı. Amma həmin vaxtdan bu günə kimi onların sayı 1 milyon 500 min olub”. 1975-ci ildə ermənilərin Qarabağa gəlməsinin 150 illiyi ilə bağlı hətta ermənilər abidə də qoymuşdular. 1988-ci il hadisələri vaxtı həmin abidəni dağıtdılar ki, artıq söz-söhbət yaranmasın. Ermənilərin Qarabağa gəldiyi bilinməsin. Amma dünyanın ağıllı adamları, tanınmış alimləri bilirlər ki, onlar bütün dünyaya yayılmış tayfalardan biridir və Azərbaycana da gəlmədirlər. Biz də istiqanlı olduğumuzdan çörəyimizi, suyumuzu bunlara vermişik. Sən demə öz ocağımızda əfi ilan yetişdirmişik. Bunlar həmişə türkdilli xalqalar qarşı amansız olublar. İndi Ermənistan deyilən ölkə var. 1918-ci ilin iyul ayının 4-də Batumi müqaviləsində Ermənistana müstəqillik verilib. Belə ki, Ermənistan respunlikasını yaratmaqla bağlı Osmanlı İmperiyası qərara gəlmişdi ki, bəlkə bu dövlət yaradılandan sonra ermənilər nə Türkiyəyə, nə də Azərbaycana ərazi iddiası eləməzlər. O vaxt da onların cəmi 10 min kvadrat kilomet ərazisi vardı. İndi isə 30 min kvadrat kilometrdən də çoxdur. Əlbəttə, hamısı bizim torpaqların hesabına. Zəngəzur bizim. Göycə bizim. İrəvan bizim. Onların həyasızlığına bax ki, deyirlər ermənilər İrəvanda 300 min ildir ki, yaşayırlar. Bu yazıqlar yalanı məntiqsiz şəkildə elə deyirlər ki, özləri də bu yalana inanırlar. İrəvan xanlığı sərkərdə Rəvan xanın şərəfinə XV əsrdə Şah İsmayıl tərəfindən yaradılıb. Daha doğrusu o, Rəvanı göndərir ki, get oradakı qalanı təmir elətdir. Qala təmir olunandan sonra orada azərbaycanlılar gəlib yaşayırlar. Şah İsmayıl da Rəvan xanın şərəfinə oranı İrəvan adlandırır. Həmin vaxtı bir qrup ermənilər də gəlib orada yaşayırlar. Əlbəttə, azərbaycanlıların rəhbərliyi altında. Ruslar Azərbaycanı işğal eləyənə qədər və ondan sonra da həmişə orada İrəvan xanlığı olub. Həyasızlığa bax ki, indi həmin yerləri öz adlarına çıxırlar. Üstəlik Qazax , Ağstafa olan tərəfdə Dilican dərəsi deyilən yer var. Həmin yerləri ermənilərə biz vermişik. Hətta Sovetlərin vaxtında 1930-cu illərdən başlayaraq ermənilər məsələ qaldırıblar ki, azərbaycanlılar bizə torpaq versinlər. Beləcə Azərbaycan torpaqlarını yavaş-yavaş ələ keçiriblər. Yeganə Heydər Əliyevin vaxtında ermənilərə torpaq verilməyib. Amma Kamran Bağırovun vaxtında Gədəbəydən, Tovuz tərəfdən torpaqlar verilib. Sonra da ermənilər həmin yüksəkliklərdən bizim başımıza güllələr yağdırıb, od ələdilər.

-Deməli, bütün bunlar ermənilər tərəfindən məqsədyönlü idi?

-Təbii. Onlar bizim sadəliyimizdən, ürəyiaçıqlığımızda çox ustalıqla istifadə ediblər. Türkiyədə XX əsrin əvvəllərində 300-500 minə yaxın erməni vardı. Birinci Dünya Müharibəsində ingilislər, fransızlar, ruslar bu bədbəxtləri ələ aldılar və onlara dedilər ki, biz sizinçün dənizdən-dənizə dövlət yaradacağıq, arxadan türkləri vurun. O vaxt qulağıkəsik Andronik 10 min ermənini toplayıb, silahlandırıb və başlayıb türkləri qırmağa. Mən bir tarixçi kimi deyim ki, bir vaxtlar Böyük Sovet Ensiklapediyası vardı. Hətta 1930-cu ildə onun baş redaktoru Buxarin olmuşdu. O, 1938-ci ildə həmin kitabda yazır ki, ermənilər 1914-15-ci illərdə 300 min türkü qırıblar. Bunu görən türklər də onları ölkənin daxilinə səpələyib. Həmin vaxtı ermənilərdən də 250-300 min ölüb. Bir qədər vaxt keçəndən sonra ermənilər türkləri öldürməyi yaddan çıxarıb, başladılar dünyaya bar-bar bağırmağa ki, türklər 300 min ermənini öldürüb. Sonra elədilər bunun sayını 500 min. Mənim yadımdadır ki, 1970-ci illərdə bunun sayını elədilər 700 min. 1990-cı ildə elədilər 1 miyon. İndi isə deyirlər ki, türklər 1 milyon 500 min ermənini öldürüblər. Adını da qoyublar genosid. Mən Sovetlərin vaxtında həmin erməni alimləri ilə söhbət eləyəndə deyirdim: “Axı insafınız olsun. Həmin vaxtı heç yer üzərində 1 milyon yarım erməni yox idi. Bu qədər iftira, yalan olarmı?” Bilirsiniz. Bunlar həmişə kölə olublar. Bilirsiniz ki, “Qabusnamə” X əsrdə yazılıb. Orada ermənilər haqqında belə yazııb: “Ermənilər olduqca nadürüst, arxadan zərbə vurandırlar. Riyakardırlar. Oğrudurlar. Çörəkləri dizlərinin üstündə olan insanlardır. Həmişə özünüzü onlardan qoruyun. Bunların yalnız bir üstün cəhəti var. Ustalığı bacarırlar. Amma insan kimi insan deyillər”. Bax bu sözlər on əsr bundan qabaq yazılıb. Hətta Fridrix Engels özünün “Təbiətin dialektikası” əsərində yazır ki, “dünyada ilk fahişə qadınlar ermənilər olublar. Hətta Roma İmperiyası dövründə onlar fahişəliyi ilə məşhur olublar və bu yolla da öz millətlərini qabağa aparmaq istəyiblər”. Məşhur Puşkin də yazır ki, “ erməni sən oğrusan, sən qorxaqsan, sən köləsən, sən dünyanın ən murdar millətisn”.Ona görə də yeri gəlmişkən deyim ki, bu da oxucular üçün maraqlı olar. Ermənistanda nə Puşkinə, nə də Engelsə heykəl, hətta büst də qoyulmayıb. Axı onlar erməniləri ifşa ediblər. Mən dünya tarixini oxuyan bir mütəxəssis kimi heç yerdə rast gəlməmişəm ki, kimsə desin ki, erməni xalqı istiqanlı, abırlı, başqalarına kömək eləyən, xeyirxah xalqdır. Doğrudan da bunlar çox qəribə bir millətdirlər.

-Ermənilər Azərbaycandan torpaq davasını, Qarabağla məsələni nə vaxtdan aparmağa başlayıblar?

-Bir vaxtlar Anastas Mikoyan SSRİ Mərkəzi Komitəsində işləyəndə ermənilər dəfələrlə Qarabağ məsələsini qaldırmışdılar. Hətta bu məsələ ilk dəfə qaldırılanda Nəriman Nərimanov da elə həmin vaxtlar məsələni tam qəti şəkildə qoymuşdu ki, “Qarabağ Azərbaycanındır və həmişə də Azərbaycanın tərkibində olaraq qalacaq. Ermənilər əgər burada yaşamaq istəmirlərsə köçüb gedə bilərlər Ermənistana”. Baxmayaraq ki, 1923-cü ildə onlara Qarabağda muxtariyyət də verildi. Bu, bizim ürəyimizin saflığından oldu. Amma bu, elə bil ki, onlara bəs eləmədi. Çünki 1930-cu ildə də onlar məsələ qaldırdılar ki, Qarabağı Ermənistana birləşdirsinlər. Bu məkirli oyun da alınmadı. 1945-ci ilin noyabr ayının 28-də SSRİ Nazirlər Sovetinin sədri Malenkovun imzası ilə Azərbaycan Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Mir Cəfər Bağırovun adına yazılı məktub gəlir ki, Ermənistan rəhbərliyi Qarabağı istəyirlər. Mir Cəfər Bağırovun mənfi cəhətləri ilə bərabər müsbət cəhətləri də çox olub. O, həm də erməniləri yaxşı tanıyırdı. Mir Cəfər Bağırov həmin vaxtı tarixçi alimləri bir həftə bir yerə yığıb deyir ki, “öyrənin. Çox sanballı, tutarlı, əsaslı arayış hazırlayın. Bu torpaq həqiqətən onlarındır ya bizimdir”. Arayış hazırlanır və tam tutarlı sənədlərlə sübut olunur ki, bu yerlər həmişə azərbaycanlıların olub. Onlar bu yerlərə gəlmədirlər. Mir Cəfər Bağırov da bu arayışa əlavə olaraq yazır ki, “Qarabağda olan üç rayonu biz onlara verə bilərik, amma Şuşa şəhərindən başqa. Çünki Şuşa qədim Azərbaycan torpağıdır. Azərbaycanın mədəniyyət beşiyidir. Amma verəcəyimiz üç rayonun əvəzinə biz Göycə vilayətini onlardan alacağıq. Çünki Göycə vilayəti qədim Azərbaycan torpağıdır. Zəngəzur da, İrəvan da Azərbaycan torpaqlarıdır. Onlar da həmin yerləri bizə qaytarsınlar. Yoldaş Malenkov. Budan əlavə onu da deyim ki, Gürcüstanda 500 min azərbaycanlı yaşayır. O yerlər də azərbaycanlıların qədim yurdudur. Dərbənd də azərbaycan torpağıdır. SSRİ rəhbərliyi bunları bizə versinlər və biz də üç rayonu ermənilərə verək”. Bu arayış Moskvaya gedib çatandan sonra yəqin ki, Stalinin də bu arayışdan xəbəri olub. Daha Moskvadan heç bir xəbər gəlmir və yəqin ki, Bağırovun da arayışını verirlər arxivə.

-Axı deyəsən ermənilər bütün bunlardan həya eləməyiblər.

-Elədi. 1960-ci ildə bu yazıqlar yenə də məsələ qaldırdılar. Artıq həmin vaxtı SSRİ rəhbəri Xruşşov idi. Həmin vaxtı Xruşşov Azərbaycana gəlmişdi. Buradan da Ermənistana getdi. Orada onu yaxşı qonaq elədilər. Ermənilərin hesabına yeyib-içdi və yenə də Qarabağ məsələsi ermənilər tərəfindən gündəmə gələndə. O, elə bil ki, ayıldı və belə dedi: “Əgər siz Qarabağda yaşayan erməniləri belə çox istəyirsinizsə mən Sovet ordusundan 27 min əsgər və çoxlu texnika ayırıb, orada yaşayan erməniləri Ermənistana köçürməyə hazıram. Amma torpaq məsələsinə qarışmaq olmaz”. Onun bu qətiyyətli sözlərindən sonra Qarabağ məsələsi ilə bütün söhbətlər kəsildi. Deməli, Xruşşov bu sahədə “ xallı şeytan” Mixail Qorboçovdan çox ağıllı idi.

-Eləcə də ulu öndər Heydər Əliyevin birinci dəfə hakimiyyəti illərində ermənilər bu məsələni qaldıra bilməyiblər.

-Bəli. Dahi rəhbər Heydər Əliyev böyük azərbaycanlı idi. Azərbaycan Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi olanda ermənilər nəinki Qarabağda, hətta Ermənistanda da səslərini çıxara bilmirdilər. O, Moskvaya işləməyə gedəndə Siyasi Büronun üzvü, Nazirlər Sovetinin birinci müavini olanda ermənilər yenə də susdular. Mixail Qorboçov 1985-ci ilin aprel ayında hakimiyyətə gələndən sonra ermənilər Qorboçova yol tapa bildilər. Onu və arvadı Raisanı ələ aldılar. Onlara rəsm əsərləri, qızıl-gümüş və çoxlu pul verib, öz tərəflərinə çəkdilər. Həyasızlığa bax ki, artıq Qorboçov da həmin vaxtı o yerlərə Qarabağ yox, Arsax deyirdi. Təsəvvür eləyin ki, bu da bir həqiqətdi və bunu tarixçilər də deyir və siyasətçilər də təsdiq edir ki, SSRİ-nin dağılmasında Qarabağ hadisələri sindrom rolunu oynadı. Əsas məsələ, separatizm elə oradan başladı. Yəqin ki, bu düşünülmüş siyasət idi. Çünki Qorboçovun razılığını alan ermənilər 1988-ci ilin fevral ayında məsələ qaldırdılar ki, Qarabağ hökmən Ermənistana birləşməlidir. Hətta 1987-ci ilin axırlarından Ermənistanda da ermənilər ayağa qalxdılar ki, bu ölkədə yalnız ermənilər yaşamalıdır. Yəni Ermənistan türklərsüz Ermənistan ölkəsi olmalıdır. Türklər burada yaşamamalıdır. Bütün bunlar da elə 1987-ci ildə Qorbaçov tərəfindən Heydər Əliyevin SSRİ Siyasi Bürosundan və Baş Nazirin birinci müavini vəzifəsindən uzaqlaşdırılmasından sonra və Aqambekyanın Fransadakı bədnam çıxışından sonra başladı. Təbii ki, həmin vaxtı artıq bizi Moskvada müdafiə eləyəcək heç kim yox idi. Ona görə də biz arxasız olduq. Sovet dövründə də bizim nə silahımız, nə ordumuz vardı. Bu da böyük həqiqətdir ki, azərbaycanlıları Sovetlərin vaxtında orduya aparanda əsasən inşaat hərbi hissələrinə aparırdılar. Onlar da nə təlim, nə silah görürdülər. Bu da bilərəkdən olurdu.

-Məgər Qarabağı bizdən ermənilər alıbmı?

-Xeyir. Mən həmişə demişəm və bu gün də deyirəm ki, Qarabağı bizdən ruslar alıb ermənilərə veriblər. Bu gün də istəyirlər həmin siyasəti davam etdirsinlər... Xankəndi ətrafında oyunlar qurmaq istəyirlər. Amma bu oyun keçməyəcək. Çünki Azərbaycan artıq 1990-cı illərin Azərbaycanı deyil. İndi çox savadlı, böyük siyasətçi olan ölkə başçımız və çox qüdrətli ordumuz var. Türkiyə, Pakistan, Əfqanıstan, İsrail kimi ölklər də bizim tərəfdədir. Birinci Qarabağ savaşında bizim 20 min övladımız şəhid olub. 20 fazi də torpaqlarımız işğal oldu. Həmin vaxtı azərbaycanlılar bütün varlığı ilə vuruşurdular. Amma silah-sursatımız demək olar ki, yox dərəcəsində idi və biz, rusların nizami ordusu ilə vuruşurduq. Arxamızda da heç kim yox idi. Biz təklənmişdik. Biz torpaqsevən bir xalqığ. Görürsünüz ki, çox az azərbaycanlı köçüb öz Vətənindən başqa yerə gedir. Bu da torpağa, ev-eşiyə bağlılıqdan irəli gəlir. Ermənilər üçün Vətən boş şeydir. Harada günləri xoş keçirsə ora onlar üçün Vətəndir. Ona görə də dünyaya səpələniblər. Əslində onların heç vətənləri də yoxdur. Görün necə hayasız adamlardılar ki, Azərbaycan torpağında oturublar və utanmadan deyirlər ki, yenə də Azərbaycandan torpaq almalıyıq. Hətta Paşinyanın həyasızlığını görürdünüz. Deyirdi: “Bircə santimetr də torpaq geri qaytarmayacağıq. Azərbaycanlıların hünəri varsa gəlib alsınlar. Hətta biz Azərbaycanın Gəncəyə qədər sahəsini, Qazax, Tovuz bölgələrini də onlardan alacağıq”. Azərbaycanlılar da öz hürərlərini ona çox yaxşı formada göstərdilər. Artıq nə Paşinyanın, nə də onun havadarlarının səsi çıxmır. Bax bunlar belə bir murdar tayfadır. Quyruğunu kəsən kimi qorxudan deşik axtarırlar...

-Paşinyan belə həyasızlıq eləyəndə bəs Minsk qrupu və başqa beynəlxalq təşkilatlar niyə səslərini çıxarmırdılar?

-Bax elə məsəslə də bundadır də. BMT-nin 4 qərarı var. Bu qərarlarda göstərilir ki, Ermənistan ordusu təcili Azərbaycandan çıxmalıdır. Heç kim həmin qərarları saymadı. Sonra 1993-cü ildə Minsk qrupunu yaratdılar. Onlar da heç bir iş görmədilər. Bircə sözləri vardı. Müharibə olmaz. Hər şey danışıqlar yolu ilə həll olunmalıdır. Təbii ki, bu danışıqlar da erməni dəyirmanına su tökmək deməkdir. Otuz ildən çox müddətdə ermənilər bizim yeraltı və yerüstü sərvətlərimizi faşistcəsinə talan, məhv eləyiblər. Özünüz də televizorda görürsünüz ki, işğaldan azad olunan bütün yerlərimiz məhv olunub. Hətta prezidentimiz Füzulu işğaldan azad olandan sonra dedi ki, oradan mənə zəng vurub deyirlər ki, bir salamat bima yoxdur ki, biz bayrağımızı ora sancaq. Bundan da böyük vəhşilik, vandalizm olarmı? Hələ də bunların gözü doymur. Azərbaycanın qızıl mədənlərini talan eləyiblər. Yenə də əl çəkmək istəmirlər.

-Onlar yaranışdam gözü ac millət olublar. Bu haqda tarixlər boyu yazılıb.

-Elədi. Amma yenə də həya eləmirlər. Yaxşı ki, bizim Ali Baş Komandan da deyir ki, biz 30 il gözlədik. Əlbəttə, cənab İlham Əliyev beynəlxalq nəzəriyyəni yaxşı bilən, yüksək səviyyəli politoloqdur. Siysəti, diplomantiyanı yaxşı bilir. Mən 20 ildir diplomatiya tarixindən dərs deyirəm və bu fənni heç də pis bilmirəm. Deməli, İlham Əliyev diplomatik gedişlərlə qətiyyətlə müharibəyə hazırlaşırmış. Ona görə də bu illərdə müasir ordu yaratdı. Müasir silahlar aldı. Deməli o, bilirmiş ki, Minsk qrupu bizim başımızın altına yastıq qoyur. Amma yenə də biz yox, ermənilər bizə hücum etdi. Hətta iyul, avqust və sentiyabr ayının əvvəllərində onlar dəfələrlə bizim sərhədyanı yerlərə hücumlar elədi. Sentyabr ayının 27-də bizə hücum eləyəndə biz də döyüşə girib, müharibəmizi apardıq və 44 günə onlara sübut elədik ki, Azərbaycan ordusu necə rəşadətlidir. Müharibə gedən vaxtı mən oxudum ki, Azərbaycana bir beynəlxalq jurnalist gəlib və sonra da Ermənistana gedib. Sonra o, yazır ki, “azərbaycanlılarda bir ruh yüksəkliyi, bütövlük var. Onlar etirasla vuruşurlar. Axrada da, öndə də belədir. Millət bir yumruq kimi birləşib. Amma ermənilər tərfdə isə belə deyil. Orada xaos hökm sürür. Oradan döyüşə gələnlər də başa düşür ki, onlar öz torpaqlarında yox, özgə torpağında vuruşurlar. Ona görə vuruşa bilmirlər və ordudan qaçırlar”.

Biz artıq torpaqlarımızın çox hissəsini azad eləmişik. Qalan 5 faiz torpaqlar da sülh yolu ilə azad olunacaq. Çünki mən buna əminə. Artıq azad olunan yerlərdə də kompleks şəkildə işlər gedir. Həmin yerlər minalardan təmizlənir. Yollar çəkilir. Evlər tikilir. Planlaşdırılır ki, kənd təsərrüfatı sahəsində də hansı işlər görüləcək. Torpaqdan, Vətəndən dünyada qiymətli bir şey yoxdur. Ona görə də azərbaycanlılar üçün Vətən hər şey deməkdir. Azərbaycan xalqı həm səbirli, həm istedadlı və həm də döyüşgən xalqdır. Ermənilər isə cılız və davakar xalqdır. Daha doğrusu tayfa, toplumdurlar. Böyük Mövlanə deyir ki, “dilini tərbiyə etmədən öncə, ürəyini tərbiyə et. Çünki söz ürəkdən gəlir və dildən çıxır”. Ona görə də ermənilər heç olmasa bundan sonra ürəklərini tərbiyə etsinlər və dillərindən çıxan sözə görə başları ağrımasın.

-Xalqımıza, ölkə başçımıza hansı arzularınız var?

-Baxmayaraq ki, biz artıq müharibənin əsas hissəsində tam qələbə çalmışıq. İndi də soyuq, siyasi müharibə gedir. Mən inanıram ki, ölkə başçımızın rəhbərliyi ilə bizim üçrəngli bayrağımız tezliklə Xankəndində, Xocalıda, Xocavənd də, Ağdərədə də qaldırılacaq. Ermənilər terrorçu xalq olduqlarına görə biz həmişə ayıq-sayıq olmalıyıq. Hətta Amerika kimi hegemon ölkə də onlardan ehtiyat edir. Çünki fikirləşirlər ki, ermənilər hər an orada nə isə eləyə bilərlər. Onlar görün tarixlər boyu türklərin nə qədər ölklərdə səfirlərini, üzdə olan insanlarını öldürüblər. Deməli, nə cür alçaqlıq desən onların əlindən gələ bilər. Ona görə də biz necə ki, müharibə illərində bir yumruq kimi birləşdik, bundan sonra da bir olmalıyıq. Atalarımız da deyib ki, “el bir olsa dağ oynadar yerindən”. Birlik olan yerdə dirilik də olar. Mövlanə deyir ki, “insan oğlu dünyanı zəbt edər, amma ağzını zəbyt edə bilməz”. Ermənilər bundan sonra öz ağızlarını zəbt edib, birdəfəlik Qarabağdan gözlərini çəkməlidirlər. Çünki Qarabağ Azərbaycandır.


Ağalar İDRİSOĞLU, Əməkdar incəsənət xadimi

Dalidag.az