Cənubi Qafqaz gələcəyə yönəlik geopolitik savaşın əsas poliqonlarından birinə çevrilməyə başlayıb. Ukrayna savaşı ətrafında baş verənlər istər-istəməz bu regionda cərəyan edən proseslərə birbaşa təsir göstərir. Ona görə də hesab etmək olar ki, indi ABŞ və Qərb Ukrayna savaş məkanı ilə paralel olaraq, Cənubi Qafqazda da Rusiyaya qarşı həlledici mübarizə aparmaq qərarı verib.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ABŞ və Qərbin Cənubi Qafqazda Rusiya ilə geopolitik savaşı Ermənistanda daha kəskin şəkildə müşahidə olunur. Kreml Ermənistanda revanşist-raşist müxalifəti dəstəkləyir. Bununla da, Paşinyan hakimiyyətini dövlət çevrilişi ilə təhdid edir, təzyiq altında saxlamağa çalışır. Və bəzi erməni politoloqlar bunu yaxın gələcəkdə Ermənistanın əleyhinə çevrilə biləcək təhlükəli faktorlardan biri hesab edirlər.
Onların fikrincə, Rusiyanın Ukrayna savaşında məğlubiyyəti Ermənistanı dərhal "hədəf taxtası"na çıxara bilər. Xüsusilə də, Rusiyanın Ermənistana dəstəyi Cənubi Qafqazda "erməni faktoru"nun likvidasiya prosesinə əsas yaradır. Və indiki halda, Kremlin Ermənistanda siyasi xaos yaratmaq cəhdlərindən yalnız Köçəryan-Sarkisyan çütlüyünün nəzarət altında olan Qarabağ klanı məmnun görünür.
Maraqlıdır ki, erməni hərbi ekspert Van Ambartsumyan Rusiyanın Ukrayna savaşında məğlubiyyəti durumunda Ermənistanı gözləyən yeni geopolitik çağırışlar baxımdan olduqca pessimist mövqedədir. Onun fikrincə, bu halda, Rusiya Cənubi Qafqazdan sıxışdırılıb, çıxarılacaq və regionun gələcək taleyi sürətlə dəyişərək, Ermənistanın mövcudluq şanslarını təhlükə altına salacaq.
Van Ambartsumyan Rusiyanın Ukrayna savaşında məğlub olacağına isə qətiyyən şübhə etmədiyini də gizlətməyib. Onun fikrincə, Paşinyan hakimiyyəti və Ermənistan cəmiyyəti ölkənin gələcəyini birmənalı şəkildə bu variant üzərindən planlaşdırmalıdır: "Mənə tez-tez cavabı artıq demək olar ki, məlum olan suallar verirlər. Əslində, sualların müəllifləri də Rusiyanın məğlubiyyət ehtimalından narahatdırlar. Halbuki, narahatlıq çıxış yolu deyil. İndi daha çox doğru xarici siyasətin detallarını və istiqamətlərini müəyyən etmək lazımdır".
Erməni hərbi ekspert əmindir ki, hazırda rəsmi İrəvan Ermənistanın gələcək taleyini Rusiyanın Ukrayna savaşında məğlubiyyət variantı üzərindən planlaşdırmağa çalışmalıdır və qətiyyən tərəddüd etməməlidir: "Bəli, Rusiya Ukraynada hətta öz gələcək mövcudluğunu təhlükə altına sala biləcək səviyyədə ağır məğlubiyyətə uğrayacaq. Belə vəziyyətdə isə Rusiyanın Cənubi Qafqazda rəqiblərini dayandırmaq imkanları olmayacaq. Türkiyənin Cənubi Qafqazda təsir gücü və dayaqları isə elə indidən artmağa başlayıb. Rusiyanın regionda baş verənlərə geopolitik müqavimət gücü qalmayacaq. Azərbaycan ordusu yenidən hərəkətə gətiriləcək, Ermənistanın isə onu dayandırmaq gücü yoxdur. Azərbaycanın yaxşı silahlandılmış güclü və müasir ordusuna müqavimət üçün isə Ermənistanın nə hərbi gücü, nə iqtisadi resursları mövcud deyil. Yəni, Azərbaycan Qarabağa tam nəzarət də daxil olmaqla, bütün istədiklərinə nail olacaq. Mən buna tamamilə əminəm".
Göründüyü kimi, Ermənistan cəmiyyətində Cənubi Qafqazda "erməni dövlətçiliyi"nın gələcəyi ilə bağlı o qədər də optimist deyillər. Erməni toplumu əmindir ki, Ermənistanın mövcudluğu yalnız Rusiyadan asılıdır. Əgər, Rusiya öz  gücünü və hegemonluğunu itirərsə, Ermənistan da olmaz. Və bu baxımdan, Ermənistan cəmiyyətində mütləq əksəriyyətin Ukrayna savaşında məhz Rusiyanı dəstəkləməyə üstünlük verməsi qətiyyən təəccüblü deyil.
Ancaq indiki mərhələdə Ermənistanın açıq və birmənalı şəkildə Rusiyanın yanında yer alması rəsmi İrəvanın dünyanın mütləq çoxluğuna qarşı çıxmaq anlamına da gəlir. Ən azından ona görə ki, hazırda Rusiyanın yanında Belarus və Ermənistandan başqa elə bir ciddi dəstəkçi dövlət qalmayıb. Yəni, Rusiyanın mövcud müttəfiqləri Kremli məmnun edəcək sayda deyil. Və belə vəziyyətdə Kreml Paşinyan hakimiyyətini təzyiq altında saxlayaraq, Rusiyanı dəstəkləmək məcburiyyətində buraxmaqla, əslində, Ermənistanı real təhlükə qarşısında qoyur.
Müşahidələr göstərir ki, ABŞ və Qərb də Rusiyanın bu geopolitik oyununu nəzərə alır. Rusiyaya bağlı revanşist Qarabağ klanı uzunmüddətdən bəri kütləvi etiraz aksiyaları keçirtsə də, ABŞ və Qərb buna reaksiya vermir. Hətta həmişə demokratiya faktorunu xüsusi olaraq, qabartmağa çalışan Ağ Ev indiyə qədər Paşinyan hakimiyyətinin erməni müxalifətinin etiraz aksiyalarına qarşı zorakılıq etməsini də sükutla müşahidə edir. Halbuki, normal şəraitdə ABŞ rəsmi dairələri Paşinyan hakimiyyətini qınamalıydı. Deməli, ABŞ-ın demokratiya prinsipləri Rusiyaya bağlı Qarabağ klanına münasibətdə tətbiq olunmur.
Təbii ki, bu, ABŞ və Qərbin Rusiya ilə Cənubi Qafqaz uğrunda apardığı mübarizənin əlamətlərindən biridir. Paşinyan hakimiyyəti ABŞ-ın "Soros" Fondunun siyasi texnologiyalarının məhsuludur. Ona görə də, erməni raşistlərə dəstək verən Kremlin dövlət çevrilişi təhdidləri ilə çətin vəziyyətə düşən Paşinyan hakimiyyəti ABŞ və Qərb tərəfindən müdafiə olunur. Ağ Evdə anlayırlar ki, Paşinyan hakimiyyətinin zorakılıqda ittiham edilməsi, raşistlərin demokratiya prinsiplərinin "müdafiə çətiri" altına alınması ABŞ-ın Rusiyaya dəstək verməsi xarakteri daşıya bilər.
Bütün bunlar onu göstərir ki, Paşinyan hakimiyyəti məcburiyyət qarşısında Rusiyaya yaxınlaşmağa çalışsa belə, ABŞ və Qərb Ermənistanda baş verənlərə tolerant yanaşmağa çalışacaq. Ancaq Ağ Ev geopolitik proseslərə münasibətdə Ermənistana açıq xəbərdarlıq mesajları verməkdə də davam edəcək. Çünki, əks halda, ABŞ və Qərbin tolerant yanaşması rəsmi İrəvanın tamamilə Rusiyanın maraqlarına xidmət etməyə həvəsləndirə bilər.
Bu baxımdan, erməni raşistlərə zorakılığa reaksiya verməyən ABŞ və Qərbin rəsmi İrəvanın ünvanına bəzi geopolitik ittihamlar yönəltməsi tamamilə başa düşüləndir. Böyük ehtimalla Paşinyan hakimiyyətinə Rusiya ilə yaxınlaşma meyllərində "qırmızı cizgilər"in keçilməsinin yolverilməz olduğu xatırladılır. Və Ukrayna savaşından sonra bütün bunların mütləq nəzərə alınacağına, müəyyən nəticələrinin olacağına eyham vurulur.musavat.com

Dalidag.az