Doğru deyiblər ki, doğmaların doğması qardaş-ba­cı­dır­sa, on­larla dostluq etməlisən ki, bir az da yaxından ta­nı­ya­san. Dost­la­rı­mın arasında doğmalaşanları az de­yil. Val­lah bil­mirdim ki, doğma­larımın arasında dost seç­mə­li ol­sam, kimin üzərində daya­na­­­ram. Bu gün isə deyirəm: Səni, əziz qardaşım – İbrahim!

Uşaq vaxtlarımdan bu dilemma qarşısında qal­­mış­­­dım. La­kin Kəlbəcərin işğalından sonra bu sua­lın ca­va­bı­nı tapdım. Qardaşım İbrahim mənim üçün əsl dost-sirdaş imiş. Deyirlər, dərd insanları bir-birinə daha çox və tez isi­­­niş­dirir.

Deyəsən, bizi də birləşdirən, can­bir-qəl­bə çe­­­virən dağdan ağır olan yurd-yu­vasızlıq dər­­­di imiş.Bunun fərqinə əvvəllər varmamışdım.

Bəlkə elə uşaqlıq illərimizdən başlayım bu na­ğılı. Bərk­də-boş­da sınanılıb dosta çev­ril­mə­yi­mi­zin ta­rix­çə­si  var. Uşaq­­lıq il­lə­rimizə qədər bir ömür yoludur. Üzügeri qa­yı­dıb Kəl­bəcərin Otaqlı kən­din­də uşaq­lığı­m­ızı axtarmalı ol­dum. Be­lə səfərlərə, adətən, yu­­xu­lar­­da çı­xır­­lar. Əlin çatmayan, ünün yetməyən yer­lərə ge­cə­lər yu­­xu­larında yollanırsan. Daha doğ­ru­su, xəyal səni alıb qa­­nad­la­­rına apa­rır o yerlərə. Gözünü aça­n­­da qəhər səni boğur…

Kəlbəcərin Otaqlı kəndi. Tarixi çox qədim olan bu kəndin adı ulu babalarımızdan (Səfərlərdən) bizə yadigar qalan bir evdamı ilə bağ­lı­dır. De­yi­lənlərə görə, atamın ulu babası Səfər bu yerlərə ova çı­xanda burada dörd divardan ibarət bir tikili tapır. Ma­şal­lah, divarlarının eni bir metr. Qapısının yan çər­çivələri daşdan olan bu evdamı qala rolu oy­nayıb. Divarındakı nişangah da bunu təsdiqləyirdi. Deyirlər ki, ulu babamız onu tapanda divarların ortasında, ocaq yerində nəhəng bir palıd ağacı olub. Səfər ba­bam ((Sadıq babamın babası) palıd ağacını kəsərək divarın üstünü örtüb onu otaq şək­li­nə salır. O vaxt­lardan burada bir yaşayış məskəni sa­lır­­lar. Kən­­­din adı da o za­man­lardan qoyulub, təx­minən üç əsr bun­dan öncə. Kəndin yeganə məscidi babamız Məşədi Atakişiyə məx­sus olub. Bu müqəddəs məkanı qırmızı sovet imperiyası da sökə, dağıda bil­­­məmişdi. Hər il mə­hər­rəmlik ayının on­gün­lü­­yündə camaat ora top­laşar, mərsiyə de­yilər, təzyanə tu­tu­lardı. Hələ rayon mər­kəzindən və ətraf kəndlərdən də imamlarımızın təziyyə­si­ni tutmağa bura gələnlər az olmurdu.

Kəndimizin tarixi barədə, hələlik, bunları demək müm­­­­­kün­­dür. Əfsanəyə çevrilmiş həqiqətlər zaman keçdikcə özü­nün doğ­ru­lu­ğunu təsdiqləyir.

Bax, biz qardaş-bacılar da həmin abidə evdə - alban döv­lə­tinin ya­digarlarının birində dünyaya göz açmışıq. Qar­daşım İb­rahim 1961-ci il avqust ayının 16-da bu evdamında anadan olub. Az müd­dət keçəndən sonra ana babamız Məmmədin «Də­rə yeri»ndəki əkin sahəsində təzə həyət salmaq üçün tor­paq götürmüşük. Əslində, orada tütün becərirdik ki, zəhəri ilə çörək qazanaq. Anamız Güllər gün­düz­lər tütün sa­hə­sin­də əl­ləşir-vuruşur, sonra kolxozun ictimai töv­ləsində saxladığı qa­ra­malın altını-üstünü təmizləmək, südünü sağıb döv­lətə ver­mək üçün qaranəfəs ora qaçır, gecələr isə gözünün nu­runu əri­dib, barmaqlarını döyənək eləyərək, ona-buna xalça-palas to­xu­­yur, bacılarım Pərinin, Minayənin, barmaqları ilmələrdə, ərişlə arğacın arasında dolaşan Zöhrənin də yu­xu­larını perik salırdı.

Dolanışığımız bir müddət beləcə, ağır keçdi. Atam Nəri­man Ələkbər oğlu bir vaxtlar orta məktəbdə anama dərs desə də, sonralar «özününkülər» tərəfindən kolxozun qaramalına na­­xırçı verilmişdi. O da gecə-gündüz əzab-əziyyətlə bizə bir qa­rın çörək qazanırdı. Rayon tə­mir-tikinti idarəsində usta-fəh­lə, axır zamanlarda isə gözətçi iş­ləyirdi. Əslində, atamızın yerinə idarədə gözətçiliyi biz iki qardaş edir­dik. Kəlbəcər şə­hər orta mək­təbində oxuyur, dərsdən çıxanda isə gecələr ora­da gö­zət­çi­lik edirdik. Orta məktəbi yaxşı qurtarsaq da, hə­min il ali məktəbə qəbul ola bilmədik. Bunun isə hamıya məlum müxtəlif səbəbləri var idi: o vaxtlar oxumaq əsas deyildi...

İbrahimlə qardaşlıqdan çox dostluğumuz da məhz həmin il­­lər­dən başlayıb. Sonralar mən hərbi xidmətdən qayıdıb Gən­cədə Po­li­tex­­nik Tenikumunda oxuduğum illərdə İbrahim də mə­nim yanımda qalır, texniki peşə mək­tə­bin­də rəngsazlıq pe­şəsinə yi­­yələnirdi. Şəxsi evlərdə usta ilə birlikdə təmirlə məş­ğul olur, hətta, evi­mizə, ata-ana­mıza da köməklik edirdi.

İllər bir-birini qovdu. Mən texnikumu bitirib rayona qa­yı­da­sı oldum. İbrahim də hərbi xidmətdən qayıtmışdı. Daha doğ­­­rusu, əs­gər­likdən qurtarıb işləmək üçün orada – Rusiyada, Saratov vila­yə­tin­də qa­lırdı. Buna nə atam, nə də anam razı de­yildi. Buna bax­ma­ya­raq, ra­yonda iş tapmadığından, bir müd­­­dət orada işləyəsi və ali təh­sil alası oldu.

…Hər ikimiz də Kəlbəcər rayon Aşıq Şəmşir adına mə­də­niyyət evində işləyirdik. Aktyorluq və diktorluq qabi­liy­yə­ti­miz bizi qısa müd­dət ərzində tamaşaçılara sevdirmişdi. Bə­dii qi­ra­ətçi kimi tədbirlərin aparıcılığını da edirdi İbrahim. Xa­ti­rim­dədir, mən Bakıda im­tahan sessiyasında olarkən neçə-neçə ədəbi-bədii gecəsinin ssenarisini hazırlamış və özü də apa­rı­cı­lığını etmişdi.

İbrahim də ali təhsil almaq həvəsi ilə yaşayır və hazır­la­şırdı. Aşağı Qılınclı kəndindəki texniki peşə məktəbində sürü­cülük ixtisası üzrə oxusa da, pulumuz olmadığından, onun vəsiqəsini ala bilmədik. O, hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra bir müd­dət də işsiz-gücsüz qal­mışdı. Nəhayət, onun Rusiya həyatı baş­ladı. Xalaoğlu Aydınla (Al­lah rəhmət eləsin), son­ralar digər qohumlarla bir müddət qəriblik hə­yatı keçirdi. Və elə həmin illərdən də o, qəlbinin döyüntülərini mis­ra­landır­ma­ğa, qafi­yələndirməyə başlamışdı. Bir-birimizə şeirlə mək­tub yazırdıq. Mən Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsə­nət Uni­ver­si­te­ti­nin I kursunda oxuyanda o Penza İnşaat Mü­hən­­disləri İns­ti­tu­tuna daxil olmuşdu. 1985-ci ildə mən insti­tu­tun I kur­sunda oxu­­yar­kən İbrahimlə birlikdə Rusiyaya gedəsi ol­dum. Orada qaldığım bir ay müddətində əsl dostluğun nə demək ol­duğunu daha yax­şı anladıq. Ar­tıq bizə yalnız qardaş de­yil, həm də əsl dost kimi baxırdılar.

İllərə nə var ki, ötüb-gedir, xatirələri qalır. O illərin şirinli-acılı xa­tirələri az olmayıb. İbrahim Rusiyada oxuyub işlə­yər­kən anamla atam onun dərdindən xəstə düşmüşdülər, hələ ba­cılarımı demirəm. Belə demək mümkünsə, biz yeni­yetməlik və gənclik illərinin necə keç­diyini bilmədik. Bizim görəcəyimiz işləri evdə bacılarımız gö­rüblər. İstər ot biçməkdə, istər da­şı­maqda, istərsə də taya yığmaqda əsl oğul işini görüblər. Mal-qoyun novatına (növbəsinə) oğul əvəzi ba­cılarımız gediblər…

Bir də baxdıq ki, saç-saqqalı ağarmış kişilərik. Ailə həyatı qu­ran­da artıq tay-tuşlarımızdan da xeyli geri qalmışdıq.

…Nəhayət, kəlbəcərsizlik illərimiz başladı. Ata-anamızın və de­yər­dim ki, bir də biz qardaş-bacının min bir əziyyəti ba­hasına başa gəl­miş həyətimizdə, bağ-baxçamızda yetiş­dirilən məhsula baxıb se­vi­nir­dik. İndi kimlərinsə bağının meyvəsinə, bostanının tərəvəzinə möh­tac deyildik. Hətta, anam bazara lobya, kartof da çıxarırdı. Yeni həyətimizin üstündə atamı 15 günlük həbs etmişdilər. Bu, Məmməd Na­ğıyevin raykom ka­ti­bi olduğu illərə təsadüf edirdi. Kolxoz sədri isə Şaplardan olan Məmməd Nəbiyev idi.

İbrahimin həyat və yaradıcılığının ayrı-ayrı səhifələrində ta­nış olacağımız çoxsaylı xatirələr az deyil. Kəlbəcərdə ikən iki qız balası dünyaya gələn Qətibə xanım ailə­mizin həm qızı, həm də ikinci gəlini idi (mənim həyat yoldaşım Gül­bəniz xa­nım isə evin ilk gəlini kimi, artıq ata-anamın və bacılarımın hör­mətini qazanmışdı). Tez bir za­man­da qaynayıb-qarışmağı ilə qəl­bimizə hakim kəsilmişdi. Qar­daşı Sahib Əkbərov Kəl­bəcərdə, sonra isə Gəncədə Kəl­bə­cər RİH-nin başçısı vəzi­fə­sin­də çalışmışdı. Kəlbəcərlilərin dərd-sər ortağı olan Sahib Ək­bər­ov bizim ailənin də sevimlisi idi.

Hacıkənddə nəslimizə bir «dəli-dolu oğul» payı da bəxş etdi ulu Ya­radan. Ələkbər, babamızın adını daşıyan bu şıltaq oğlan əmisini və əmisi oğlanlarını (Sənanla Kənan) xüsusi mə­həbbətlə sevir. Sa­mi­rə bala qardaşımın böyük qızı, anamızın adını daşıyan Güllər isə ikin­ci övladıdır. Samirə İngilis dili müəllimliyini bitirdi, Güllər isə tibb məktəbini. Ələkbər ali məktəb tələbəsidir. Həm də Natiq Ələk­bər­ov onu tarzən kimi yetişdirir. Maşallah olsun, muğam və segah­ları gitarada gözəl ifa edir, ağıllı balamızdı, əmisini dəlicəsinə sevir.

Kəlbəcərdən didərgin düşdüyümüz günlərdə biz bir-bi­rimizi daha yaxından tanıdıq və bir az da doğmalaşdıq. Anam kənddən çıx­mırdı. Mən rayon mərkəzində yaşa­dı­ğım­dan, hər həftə sonu kəndə qal­xardıq. Kəndimiz Otaqlı şəhərə bitişik olsa da, ayrı inzibati ərazi sa­yılırdı. 1993-cü il mart ayının son­ları, ap­relin əvvəllərində Kəl­bə­cərdə hər gün ölüm səhəri açı­lır­dı. Nə­hayət, mart ayının 30-u idi. Şə­hərdə bir nəfər də olsun gö­rün­mür­dü, imkansızlardan savayı. Mən rayon «Ye­ni­lik» qə­zeti redaksiyasında işləyirdim. Atam bir balaca xəs­­tələn­di­yin­dən, hə­kimlər evdə, bizdə müalicə edirdilər. Kənd­dəki anam­la İb­ra­him və onun ailəsi idi. Səhər tezdən getdim kəndə. Sanki kənd­də kimsə yaşamırdı. Yazyurdundakı radio-rele stan­si­ya­sı­nı erməni vertolyotu vurub dağıtmışdı. Kəndin üstünə qrad ya­ğışı leysan kimi tökülürdü. Təsadüfi evlərə dəymirdi. Ana­ma nə qədər yalvardımsa, xeyri olmadı. Məni aldatmağa ça­lış­dı: “Sən qayıt balalarını çıxart, mən İbrahimlə gəlirəm”. Am­­ma mən qayıtdıqdan sonra iki ayağını bir baş­mağa dirəyib ki, bu dam-daşı qoyub heç yana ge­də bilmərəm. Axşamdan Ba­kıdan köməyə gələn cavanların ara­sın­da qay­nım Müzəffər də olub. Evdə İbrahim hinduşkanı kəsib bişirib ye­yiblər. Səhər tez­dən İbrahimə təsəlli olsun deyə, anam onu töv­ləyə baş çək­məyə göndərir: “...Get mal-heyvanın qabağına ot tök, qapını da bağla, gəl gedək” (sanki qayıtmaq üçün mü­vəqqəti səfərə çıxırmış kimi). İbrahim tövləyə girəndə həyat yoldaşımın ata­sıgilin verdiyi düyə inəyin boğazından kən­dirinin açıl­dı­ğını və qa­pının arxasında do­ğaraq balasını yala­dı­ğını görür. Bunu ana­ma ağlaya-ağlaya bildi­rəndə o, qəti şə­kildə deyir:

-Ana-balanı belə qoyub qaçmaq olar?! Onu yetirən Tanrı bizi qo­ruyacaq. Getmirəm heç yana! Bəs bu balanı kimin ümi­di­nə qoyum ge­dim?!

Beləliklə, İbrahim erməni quldur dəstələrinin kəndi müha­sirəyə al­dığını görüb onu birtəhər, ayaqyalın-başıaçıq kənd­dən çıxarır. Yol­lar bağlı, sinələr də dağlı. Necə və hara ge­də­sən ki? Üç günə Murov­dağın Kəlbəcər üzündəki «Yol evi»nə qə­dər gəlib çıxırlar. Bu, həmin gün­lər idi ki, mən də qarlı-qanlı Mu­rovdağda ana, qardaş-bacı ax­tarırdım.

Gələnlərdən soruşurdum, “gördüm”-, deyən olmurdu. Bir gün bö­yük bacım Pərigilin gəldiyini gördüm. Anamla qar­da­şımın gəl­mədiyi, kənddə qaldığı mənə məlum idi. Amma on­lar məni inan­dır­mağa çalışdılar ki, arxada qalıblar, gəlirlər. Mən tufan-boranın aman ver­mədiyinə baxmayaraq, Murov­dağın aşırımına doğru irəliləyir, arabir üzügeri baxırdım ki, gö­rüm arxamca kimsə gəlir-gəlmir. Ha­ray­larım dağları, də­rə­ləri lərzəyə gətirmişdi. Deməyəsən, Murovdağı aşanda mənim ha­rayım anama çatıbmış. O, İbrahimə toxtaqlıq verib deyir ki, “qorx­ma, Məhəmmədin səsi gəlir...”

Mənim onları hansı mü­si­bətlə qarşıladığımın şahidi olan «Murovdağın qulaqları qışqı­rı­­ğım­dan batıb». Bu barədə əvvəl­ki kitablarda, qısa da ol­sa, yaz­mışam. Ana­mın, qardaşımın və mənim həmin gün­lə­rin dəh­­şətlərini əks et­di­rən bayatılarımı oxucuları az kövrəlt­məyib.

Kəlbəcərdən didərgin düşdüyümüz illərdə İbrahim qə­lə­mi və sö­zü ilə bir daha təsdiqlədi ki, o, yaradıcı insandır. Qə­lə­­mindən aşıq poe­ziyasının nümunələri az çıxmayıb. Həmçinin onun yazdığı rübailər, təcnis və məsnəvilər məni heyran qo­yub. Bunları öyrəndikdən sonra özümü bağışlaya bilməmi­şəm, sanki doğma qardaşımı tanımamışam.

2005-ci ildə çapdan buraxılmış «Kəlbəcər dünyası: yüz şairin bir kitabı»nda İbrahim Səfərlərin də nümunə kimi iki şeiri (qoşma və gə­ray­lısı) dərc edilib. «Kəlbəcər» rədifli qoş­ma­sında o, doğulduğu yur­dun təkcə təbiət təsvirini deyil, qəl­bində saxladığı həsrətinin də sanki şəklini sözlə cızıb:

Qoşmanın təhlilinə ehtiyac duymuram. «Kərəmi»də isə o, tamamilə başqa ampulada çıxış edir. Bu qəm­­­li saz ha­va­­sının qəlblərə dağ çəkməsini o, belə ifadə edir:

1961-ci il avqust ayının 16-da Kəlbəcər rayonunun Otaqlı kəndində anadan olan Səfərlər İbrahim Nəriman oğlu (Sadıq­zadə) bədii yara­dıcılığa baş­la­yandan dövri mətbutda mün­tə­zəm çıxış edib, mə­qalə və şeirləri respublikanın müxtəlif dövri nəşrlərində dərc edilib. O, həmçinin «Qanlı köynəklər», “Ağ­da­banım-bağrı qanım” kitablarının həmmüəllifi, 50 il­li­yimə həsr olu­nan «Ömrüm kitab öm­rü»nün məsləhətçisi və tər­tib­çisidir. «Yeni bəşər» və «Yenilik-Press» qəzetlərinin Gən­cə­ba­sar üzrə bölgə müxbiri, AJB-nin, TDYB-nın (Türk Dünyası Yazarlar Birliyi) üzvü, “Qızıl qələm” və “Peşəkar Yazar” mü­ka­fatları laureatıdır.

İbrahim Səfərlər son bir neçə ildir ki, Kəlbəcər RİH-nin nəz­­­din­də dövlət arxivinin müdiri kimi də üzərinə düşən və­zifə borcunu şərəflə yerinə yetirir. Hər gün dərd-səri ba­şın­dan aşan kəlbəcərlilərin sə­nədlərini arayıb axtarır və onlara xid­mət gös­tərir. Xatirini çox is­tə­yirlər. Bundan başqa o, Ha­cı­kənddə  (son 3-4 ildə isə Hacıməlik qəsəbəsi yaxınlığındakı yeni ya­şa­yış massivində - həyət evləri olan qəsəbədə) məs­kunlaşmış kəl­­bə­cərlilərin nü­mayəndəsidir. Bu ic­timai iş onu daha çox sı­xır. Bir vaxtlar var-dövləti ilə ad çıxarmış kəl­­bəcərlilərin yar­dım ümidinə qalmasına tablaşa bil­mir.

İbrahim Səfərlər ömrünün zirvələşən çağlarında qəriblik hə­yatı ya­­şamaqdadır. Kəlbəcərə məndən məsafəcən yaxın olan qardaşım Kə­pəz və Murovdağdan əsən yellərlə Kəlbə­cə­rin havasını bürkülü, zə­hər­li şəhərinkinə, əlbəttə, dəyişməzdi. Çox çalışdım ki, onu Bakıya, cəmiyyətin qaynarlığına çəkim, am­ma, yurda, torpağa, təsərrüfata, doğ­ma qonum-qonşulara və qohumlara bağlılığı buna imkan ver­mədi. Nə yaxşı ki, gəl­mə­di. Ata-ana məzarına tez-tez baş çəkir. Göy­göl rayo­nu­nun Aşıqlı kəndindəki məzarstanlıq onun ziyarət yerinə çev­­rilib.

İbrahim Səfərlərin bədii yaradıcılığı barədə geniş məlu­mat ver­mə­məyimin səbəbkarı özüdür. O, çox xəsisliklə özü­nün yaradıcılığı barədə danışır. Lakin onun yaradıcılığından saatlarla danışsam, yo­rulmaram. İstərdim ki, indiyə kimi, söz aça bilmədiyim bir poetik qəl­bin döyüntülərinin səsini eşidək. Nümunə üçün burada vediyim şeir­lərin əksəriyyəti, çox gü­man ki, qar­da­şı­mın yaddaşında ilişib qal­ma­yan­lar­dan­dır. Ne­cə ki, o, şeir­lə­rimin bir yerə toplanmasında məndən çox ça­lı­şıb və yaddaşına həkk edib. Mən isə onun yeri gəl­dikcə, saz si­nə­sin­də, barmaqları pərdələrdə səkəndə pıçıl­dadığı, züm­zü­mə et­­­diyi misraların hamısını bir yerə toplaya bil­məmişəm.

Nəhayət, mənə elə gəlir ki, onun barəsində hər şey bil­diyim hal­da, heç nə bilmirəm. Ona görə tanımadıqlarım kimi yaza bilmirəm. Çox çətindir özün və özününkülər barəsində söz açmaq, qorxuram ki, təvazökarlıqdan kənara çıxsın, o da bu­nu istəmir axı. Sadəliyi qə­dər səmimi olan qardaşımın hə­yat və yaradıcılığı ayrıca bir kitab­lıq­dır. Onu gələcək göstərər, inşallah! İndi isə qələmin gücünə və bir də qəl­bimin, hissimin, duyğularımın pıçıldadıqlarını kağıza kö­çür­mək is­tə­dim…

Ömrünün şərəfli illərini yaşayır sevimli qardaşım. Qardaş qar­daşa nə qədər gərəksə, bacılar da o qədər lazımdır. Ba­cı­la­rı­­mızın və ba­lalarmızın adından qardaşıma uzun ömür, sağlam həyat tər­zi arzulayıram. Kəlbəcərə dönmək ümi­di ilə…

Bu yazını və kitabı mən, əslində, düz 10 il bundan əvvəl oxu­cuların ixtiyarına buraxmalı idim. Görünür, biz bilmədi­yi­miz hələ çox sirr, sehrli qüvvə var.

Budur, Qarabağımız, o cümlədən də Kəlbəcərimiz yağı-düş­mənin əsarətindən xilas edildi. 8 noyabr – Zəfər Günü­müz münasibətilə mən də xalqımızı, həmçinin kəlbəcərlilərimizi, qa­rabağlılarımızı təbrik etmək üçün bu kitabı qardaşıma hə­diy­yə etməyi düşündüm. Gələn il 60 illiyi olacaq. Kəlbəcə­ri­miz­də, cənnətməkan Dikyurdda, Şirinbulaqda (ilin füsunkar fəslində-yayda olacaq) qeyd edək, amin! Bu sevincli günləri­miz­də dünənimizə boylanıb, ötənlərdə qalan müsibətlərimizi də yada salmalıyıq. İbrahimin də bu kitabda toplanmış məqalə və şeirlərinin əksəriyyəti məhz Murovdağda qalan haray­lar­dan ibarətdir. Ona görə də əvvəlcə “Sinə dəf­tərim” adlandır­dı­ğım kitabın adını yenidən dəyişib “Murovda qalah haray” yazdım. Onsuz da onun sinəsində qövr edən yaradır hər mis­ra­sında həsrət, hicran, ayrılıq, dərd-möhnət olan şeirləri. Bun­la­rın hamısı da Murovdağda daşa dönüb qaldı 1993-cü ilin qan­lı-qarlı aprel günlərində. O günlərdə ki, anamla qardaşımı məhz həmin müsibətli günlərdə zülmlə axtarıb tapmışdım.

Tanrı qar­daşları bir-birinə dost və mehriban eləsin, onda doğmalar, qo­humlar ara­sında da isti münasibət yarana. Mu­rov­dağın, Kəpəzin, Dəlidağın əzəmətini şəx­siy­yə­tində sax­la­yan qardaş, dağlar qədər ucalasan, kişi kimi ya­şayırsan, aqil ki­mi də qocalasan. Qocalığının zirvəsinə əlin çatsın…

qardaşım İbrahimin qəl­binin bəhrəsi olan şeirlərinə və pub­li­sistik yazılarına münasibət bil­dir­mə­yə gəlincə, etiraf edim ki, indiyə kimi “xəsislik” eləmişik hər iki­miz də. O, utanıb, qısılıb mənim yanımda öz yaradıcılığından söz aç­mayıb. Amma elin toy şənliklərində, ədəbi-bədii tədbirlərdə onun necə qabi­liy­yətli aparıcı, səlist nitqə malik olduğunu duyduqca, haq­qında yük­sək fikirləri eşitdikcə qürurlanmışam. Amma, “qaralama” dəf­tərini ələ keçirməkdə gecikdiyimi indi duymuşam. Dəftər deyəndə ki, o, şeir yazıb, üzərində işləyən qələm adamı deyil. Bədahətən gəldimi, misralar qaranquş qanadında pərvazlanır, kimsə onları qələmə aldısa, onlar qalır. O, mənim yazdıqlarımı sinədəftər etsə də, tə­əssüf ki, onun şeirlərinin bircə bəndini əz­bər bilmirdim.

Son vaxtlar qələmə aldığı bir şeirinə baxaq. Şeirin əv­və­lin­də yazır: “Anam Güllərin növbəti ildö­nü­mün­dən əvvəl qəbris­tan­lığı ziyarətə getdim (bu il mayın əvvəlində-M.N.). Orada “anam­la dərdləşdik”. Dillənmirdi, susmuşdu, ya da əbədi yu­xu­ya getmişdi, oyanmadı, elə bil Murovdakl kimi donmuşdu…”

Nəhayət, budur “ordan-burdan” toplayıb bir kitaba yığ­dı­ğım ya­­radıcılıq nümunələrini səhifələyir, vərəqləyirəm. İla­hi, burada ədə­bi-bədii nümunələr sayılacaq necə gözəl, dəyərli kə­lamları var. Daim məni tərifləyən (jurnalist kimi mə­nim­lə qürur duyduğunu giz­lətməyən) qardaşım İbrahim Səfər­lə­rin öz şeirləri mən yaz­dıq­la­rım­dan qat-qat güclü, oxunaqlı və janr ba­xımından daha rəngarəngdir. Onun şeirlə­ri­nə keç­mə­dən bə­dii və sənədli publisistikası haqqında fik­rimi ümu­miləş­dir­səm, o, əsl söz adamıdır,-deyərdim. Onun istər mə­nim haq­qım­da qələmə aldığı portret oçerkini, istərsə də, ki­tab­da oxu­­yacağınız “Anasını itirmiş bala ceyran”, “Murodağ, Turş­su, Qan­lı daş və…”  kimi yazılarını həyacansız oxu­maq olmur.

İbrahimin şeirlərinin mövzusu da, janrı kimi al-əlvandır. Burada vətənpərvərlikdən başlamış, məhəbbətə, satiradan, yu­mordan tut­muş, lirik duyğulu şeirlərə rast gəlmək müm­kün­dür. O, daha çox klassik janra, aşıq şeir for­malarına üs­tünlük ve­rir ki, bu da ənənəvilikdən irəli gəlir, Kəlbəcər ədəbi mü­hi­tinə xasdır: Kəl­­bəcər ədəbi mü­hi­tində, adətən, aşıq şeiri, heca vəzni üs­tünlük təşkil edib tarixən.

Şeirlərinə şərh vermək fikrindən uzağam, lakin onu demə­yi özümə borc bilirəm ki, kim­­­lərin xatirinəsə öz bədii ya­ra­dıcılıqlarını kölgədə qoymağa çalışır. İbrahim Səfərlərə bun­dan sonra da cansağlığı və yara­dı­cı­lıq uğur­larının davamını ar­zulayıram. Uğurlar olsun, əziz qardaşım, pasi­ba­nım, Kəlbə­cərimizdə yazıb-yartmaq da nəsibin olsun.